11 juli speech 2020

Beste Maldegemnaars,

Eerst en vooral wens ik u allen een fijne Vlaamse feestdag. Dit jaar gebeurt dit op een toch wel bijzondere wijze. Graag had ik iedereen ontmoet bij een natje en een droogje in ons stadhuis maar COVID-19 maakt dit onmogelijk.

Voor mij is het de eerste keer dat ik jullie, naar aanleiding van de Vlaamse feestdag, mag toespreken. We vieren een bijzondere dag: het Feest van de Vlaamse Gemeenschap. Onze nationale Vlaamse feestdag is bij uitstek een dag waarop wij Vlamingen verleden en heden verbinden en dit met een blik gericht op de toekomst. 11 juli is tevens de dag waarop de hechte band tussen de gemeente en haar inwoners en verenigingen wordt aangehaald.

11 juli is zo’n dag dat er moet gespeeched worden. Als Schepen van cultuur wil ik het vandaag met jullie graag kort hebben over één van voornaamste pijlers van de Vlaamse cultuur: het bibliotheekwezen en onze eigen openbare bibliotheek. Bibliotheken houden niet alleen ons literaire patrimonium levend, maar vervullen tal van andere maatschappelijke functies. Daarover straks meer.

Voor het prille ontstaan van Nederlandstalige bibliotheken zoals we deze vandaag kennen moeten we teruggaan naar de 19e eeuw. In de jaren veertig van de negentiende eeuw gaan Vlaamsgezinde verenigingen, met veelzeggende namen als 'De Tael is gansch het Volk' en 'Broedermin en Taelyver', bibliotheken oprichten om het Nederlandstalige boek bereikbaar te maken voor geïnteresseerde lezers.

Net als in Nederland vat in België de opvatting post dat de bibliotheek een aanvulling moet zijn op het onderwijs. Dit beginsel wordt uiteindelijk omarmd door de regering die bij mon­de van de minister van Binnenlandse Zaken, Alfons Vandenpeereboom, op 13 september 1862 tegenover de provinciegouverneurs de wens uitspreekt dat'weldra elke gemeente, naast de school, eene volksbibliotheek vormde, die er het ware aanvulsel van is'. Later in de tweede helft van de 19e eeuw krijgt het bibliotheekwezen belangrijke stimulansen door organisaties als het Willemsfonds en het Davidsfonds die eigen bibliotheken laten verrijzen met steun van de leden.

Maar desondanks zal het ruim 150 jaar duren tot de wens van Alfons Vandenpeereboom werkelijkheid werd.

Tot zover een stukje geschiedenis.

Sommigen vragen zich af of de openbare bibliotheek in de hedendaagse, snel evoluerende kennismaatschappij nog van enig nut is. Een pertinente vraag, ware het niet dat de technologische ontwikkelingen van de voorbije jaren niet het einde van de bibliotheek betekenen, maar juist een nieuw begin inluiden. De geschiedenis leert dat bibliotheken, die tot de oudste instellingen van België behoren, de grote maatschappelijke omwentelingen telkens moeiteloos hebben doorstaan.

Een laagdrempelige bibliotheek, aangepast aan de noden van alle gebruikers, is voor ons als lokaal bestuur een onmisbare partner in het realiseren van maatschappelijke doelstellingen. Romans en andere literaire genres maken van de bib in de eerste plaats een cultuurtempel, waar iedereen zich ongedwongen en op het eigen ritme vertrouwd kan maken met de Nederlandse taal en de Vlaamse cultuur.

De Maldegemse bibliotheek is eveneens een belangrijke ontmoetingsplek. Mensen lezen er rustig een tijdschrift, een krant en komen in contact met andere bezoekers. Er zijn leesgroepen als KJV en er vinden vele culturele manifestaties plaats. Recent werd nog een project opgestart rond boekenruilkastjes en was er het project ‘bib aan huis’, een algemene thuisleverdienst tijdens de corona-periode. Later dit jaar krijgen de lezers van e-boeken nog een e-boekenplatform aangeboden. Onze bib draagt op die manier op een belangrijke wijze bij tot gemeenschapsvorming.

Let op, onze bibliotheek is nog meer dan dat. Onze bibliotheek vervult vandaag ook een belangrijke rol als digitale gids waarbij mensen begeleid worden bij het omarmen van de digitale wereld. Zo zorgt de Maldegemse bibliotheek mede voor deze digitale inclusie onder andere door het promoten van ons fablab waar iedereen zijn eerste digitale ervaringen kan opdoen met 3D-printen, lasercutmachines, vinylprinten en nog veel meer. Binnen de bibliotheekwerking is er ook een techniekacademie opgericht waarbij jongeren tussen 10 en 12 aktief aan de slag gaan met de aanwezige hi-tech apparatuur.

Onze bibliotheek is zo al lang meer dan een plek waar je boeken kan ontlenen: ze is evenzeer de toegangspoort naar een ruime waaier aan kennis.

Ik rond af met een woord van dank aan alle personeelsleden en vrijwilligers die zich ingezet hebben om een beetje kleur te geven aan onze Maldegemse 11-juli viering met de organisate van een geheim concert vorige zondag met Maldegems toptalent Isolde Lasoen. Dank voor de creativiteit en tomeloze inzet.

Dat ik op deze Vlaamse feestdag het woord heb mogen voeren, was voor mij een voorrecht. Laten wij er een mooie feestdag van maken en dit ondanks corona belemmeringen. 11 juli is immers ónze feestdag, de feestdag van ons allemaal.

Nicole MAENHOUT

Schepen van Cultuur